Wat is een aneurysma?
Wat is een aneurysma?
Een aneurysma is een plaatselijke verwijding of uitstulping van een verzwakt gedeelte van het bloedvat. De bloedvatwand kan zwakker worden door bijvoorbeeld ouderdom, ziekte of letsel. Een aneurysma houdt dus in dat het bloedvat op een zwakke plek een uitstulping krijgt of wijder wordt.
Hoe ontstaat een aneurysma?
In de vaatwand van de slagaders zijn materialen aanwezig die de vaatwand soepel en stevig houden: elastine en collageen. Een aneurysma ontstaat door bijvoorbeeld slagaderverkalking, roken, een infectie, vernauwing in de aorta, ontstekingsziekte (psoriasis of reuma) of bindweefselaandoeningen. Hierdoor breken elastine en collageen langzaam af. De vaatwand wordt steeds dunner en minder elastisch, dus zwakker.
Is een aneurysma gevaarlijk?
Een aneurysma heeft verschillende gezondheidsrisico’s. Twee belangrijke gevaren zijn een scheuring van het bloedvat (ruptuur) en het losraken van een bloedstolsel (embolie).
Doordat de wand van het bloedvat verzwakt is, kan er een scheurtje ontstaan. Hierdoor ontstaat een bloeding waarbij onmiddellijk moet worden ingegrepen.
Door een verwijding in het bloedvat ontstaat een soort werveling in de bloedstroom. Hierdoor kunnen bloedstolsels ontstaan. Als een deel van het stolsel losschiet kan dit voor een verstopping in een kleiner bloedvat zorgen. Deze verstopping noemt men een embolie.
Waar in het lichaam komt een aneurysma voor?
Een aneurysma kan op verschillende plaatsen in het lichaam voorkomen, zoals in de buik, borstholte of hersenen. Op deze website wordt alleen het aneurysma in de buikaorta en aneurysma in de borstkasaorta besproken. Lees voor verschillende andere vormen van aneurysma’s verder op de website van de Harstichting.
De aorta is een slagader en wordt ook wel de grote lichaamsslagader genoemd. Het is het grootste en belangrijkste bloedvat in ons lichaam. Het hart pompt zuurstofrijk bloed rond dat via de aorta naar alle delen van het lichaam stroomt. In rust stroomt er ongeveer vijf liter bloed per minuut doorheen. De aorta is de hoofdslagader en vertakt zich in steeds kleinere zijtakken. Zo komt het bloed op alle plekken in het lichaam.
De aorta loopt vanaf het hart naar beneden richting de buik. Het onderste gedeelte van de aorta heet de ‘dalende aorta’. Dit deel van aorta voorziet het volledige lichaamsgedeelte onder het hart van bloed. De dalende aorta is onder te verdelen in het abdominale deel (de buikaorta) en het thoracale deel (de borstkasaorta).
Hoe ontstaat een aneurysma?
Vooral de twee delen in de dalende aorta zijn gevoelig voor een aneurysma:
- De buikslagader; dit heet in medische termen een Aneurysma Aorta Abdominalis (AAA).
- De borstkasslagader; dit noemt men in medische termen een Thoracale Aorta Aneurysma (TAA). Hieronder leest u meer informatie over deze twee vormen van een aneurysma.
Aneurysma van de buikslagader
Wat is een aneurysma van de buikslagader?
Als de wand van de buikslagader zwakker wordt, kunnen zwellingen of uitstulpingen ontstaan. Dit heet een aneurysma in de buik of een Aneurysma van de Aorta Abdominalis (AAA). Een aneurysma van de buikslagader is de meest voorkomende aneurysma. Normaal gesproken heeft de aorta in de buik een doorsnede (diameter) van ongeveer twee tot drie centimeter. Wanneer de doorsnede van de buikslagader groter is dan drie centimeter, dan spreken we van een Aneurysma van de Aorta Abdominalis. Op dat moment hoeft vaak nog niet te worden geopereerd, omdat de risico’s van de operatie groter zijn dan de kans dat er iets met de verwijding gebeurt. Naarmate het aneurysma groeit tot boven de 5 centimeter bij vrouwen en boven de 5,5 cm bij mannen wordt een operatie overwogen. In de tussentijd is het belangrijk om de levensstijl aan te passen om de risicofactoren bij een aneurysma te verkleinen. Over de risicofactoren bij een aneurysma leest u later meer.
De buikslagader of buikaorta heet in medische termen de aorta abdominalis. Hier komt ook de naam Aneurysma van de Aorta Abdominalis of AAA vandaan. Zoals de naam al aangeeft bevindt dit gedeelte van de aorta zich in de buik. De buikslagader begint net onder de nierslagaders en loopt door tot de splitsing van de aorta in de twee bekkenslagaders.
Aneurysma in de borstholte
Wat is een aneurysma in de borstholte?
Een aneurysma in de borstholte, oftewel Thoracale Aorta Aneurysma (TAA), is een vaatverwijding in het deel van de aorta dat door de borst loopt. Ongeveer een kwart van alle aneurysma’s in de aorta bevindt zich in de borstkasslagader. Bij een specifieke vorm van een aneurysma in de borstkasslagader zwelt de aorta vlak boven het hart op. Hierdoor functioneert de klep tussen de linkerhartkamer en de aorta, de aortaklep, vaak niet meer goed.
Het gedeelte rond de borstholte en borstkas noemt men de thorax. Daarom heet een aneurysma in de borstholte ook wel een Thoracale Aorta Aneurysma, afgekort TAA. Dit gedeelte van de aorta bevindt zich in de borstholte, vlakbij het hart.